πίθος

I

Δήμος της αρχαίας Αττικής, που πιθανόν να βρισκόταν κοντά στην Κηφισιά. Ο δημότης του ονομαζόταν Πιθεύς ή Πιθεεύς.

II

Μικρός πεδινός οικισμός (υψόμ. 60 μ.), στην πρώην επαρχία Κερκύρας, του ομώνυμου νομού. Υπάγεται διοικητικά στο Δήμο Θιναλείου.

* * *

ο, ΝΜΑ

μεγάλων διαστάσεων, ιδίως πήλινο, αγγείο με παχιά τοιχώματα και χείλη αλλά με μικρές λαβές, για την αποθήκευση υγρών και ξηρών προϊόντων, πιθάρι

2. «ταφικός πίθος» — πίθος στον οποίο εναπέθεταν τα οστά νεκρού και τόν έθαβαν, κυρίως κατά τους αρχαϊκούς χρόνους

νεοελλ.

φρ. «είναι πίθος τών Δαναΐδων» — λέγεται προκειμένου να δηλώσει το ατελέσφορο και τη ματαιότητα μιας προσπάθειας, κατά τον γνωστό μύθο, σύμφωνα με τον οποίο οι Δαναΐδες είχαν καταδικαστεί στον Κάτω Κόσμο να κουβαλούν αιώνια νερό για να γεμίσουν ένα ή περισσότερα πιθάρια χωρίς πυθμένα, τα οποία, φυσικά, δεν γέμιζαν ποτέ

αρχ.

1. ο πιθίας*

2. ονομασία τάξης ουράνιων φαινομένων

3. φρ. α) «πίθος φρενῶν» — ταμείο γνώσεων, πολυμαθής

β) «εἰς τὸν τετρημένον πίθον ἀντλεῑν» — το να κοπιάζει άδικα κάποιος

γ) «ἐν πίθῳ ἡ κεραμεία γενομένη» — επιχειρεί κάποιος άπειρος, ανειδίκευτος πολύ δύσκολο έργο

δ) «ἐκ πίθω ἀντλεῑς» — έχεις άφθονα εφόδια, μεγάλη περιουσία

ε) «ζωή πίθου» — σκυλίσια ζωή, η ζωή τών κυνικών.

[ΕΤΥΜΟΛ. Η μαρτυρία στη Μυκηναϊκή τού τ. qeto —δοχείο, το μέγεθος τού οποίου δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια— (και πιθ. τού παραγώγου getijα) οδήγησαν στην απόρριψη ρίζας με δασέα σύμφωνα *b^hid^h- και στην αποδοχή ρίζας με αρκτικό χειλοϋπερωικό φθόγγο και εναλλαγή φωνηεντισμού e/i, που φανερώνει δάνεια λ.].